Badanie – Kobiety na zawodowym starcie

Niskie zarobki i brak stabilności zatrudnienia – to największe obawy młodych kobiet na starcie kariery

Ponad 60 proc. badanych młodych Polek obawia się niskich zarobków a co druga – braku stabilności zatrudnienia. Mimo dobrego wykształcenia dla wielu z nich wyzwaniem w rozwoju kariery jest brak doświadczenia i trudności w negocjacjach wynagrodzenia. Dla młodych kobiet ważny jest także work life balance. Takie wnioski płyną z badania „Kobiety na zawodowym starcie” przeprowadzonego wśród respondentek w wieku 18-30 lat, które zostało zrealizowane z okazji zbliżającego się Dnia Kobiet w ramach programu „EduSmarthGrowth” Fundacji Warszawski Instytut Bankowości.

Praca – marzenia kontra rzeczywistość

Młode Polki to kobiety, które stawiają na swoją edukację. Jak pokazują dane GUS blisko 60 proc. studentów w Polsce stanowią kobiety, jednak ich start na rynku pracy wiąże się z wieloma obawami i wyzwaniami, potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego przed Dniem Kobiet na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości przez Instytut Badań Pollster.

Wyniki badania pokazują, że rynek pracy dla młodych kobiet w Polsce nadal wymaga zmian – większej stabilności form zatrudnienia, rozbudowania wsparcia w postaci programów rozwijających kompetencje oraz bardziej elastycznych modeli pracy, które pozwolą kobietom rozwijać się zawodowo, nie rezygnując przy tym z życia prywatnego – podkreśla Monika Kowalczyk, koordynatorka projektu „EduSmartGrowth”.

63 proc. badanych młodych kobiet obawia się niskich wynagrodzeń. Mimo tego, że badane obawiają się, że ich wynagrodzenia będą niskie, to często brakuje im umiejętności negocjacji płacowych. Co druga badana (53 proc.) przyznaje, że ma trudności w negocjowaniu swojego wynagrodzenia. Na ten aspekt częściej zwracają uwagę kobiety, które mają już pierwsze doświadczenia zawodowe – 58 proc. w przypadku kobiet w przedziale wieku 25-30 lat. Kwestie związane z wynagrodzeniem kobiet potwierdzają także dane GUS, według których kobiety zarabiają średnio o ok. 8 proc. mniej niż mężczyźni. Brak pewności siebie w negocjowaniu swojego wynagrodzenia może pogłębiać różnice w wynagrodzeniach pomiędzy kobietami a mężczyznami.

Co druga badana (51 proc.) wskazuje na brak stabilności zatrudnienia jako jedną z głównych obaw. Wiąże się to m.in. z problemem z uzyskaniem umowy o pracę i koniecznością pracy na tzw. umowach śmieciowych na początku kariery zawodowej. Najczęściej na tę obawę wskazywały mieszkanki miast od 100 do 500 tys. mieszkańców (62 proc.), a najrzadziej kobiety z największych miast (38 proc.), co może wynikać z dużo większego rynku pracy i łatwiejszego dostępu do satysfakcjonujących ofert.

4 na 10 młodych badanych kobiet wskazało, że ich obawą jest trudność w łączeniu pracy z życiem prywatnym, ale już 79 proc. respondentek obawia się, że przyszłe obowiązki rodzinne mogą mieć wpływ na tempo rozwoju ich kariery.

48 proc. respondentek jako wyzwanie w rozwijaniu swojej kariery postrzega brak doświadczenia, co może hamować je przed próbą aplikowania na dane stanowisko pracy lub próbą zmiany pracy na inną. Częściej oczywiście na tę kwestię zwracają uwagę badane w wieku 18-24 lata (56 proc.), które stawiają pierwsze kroki na rynku pracy.

Ponad połowa badanych (55 proc.) uważa, że młode kobiety mają mniejsze szanse na awans niż młodzi mężczyźni. Odmiennego zdania jest co czwarta badana (24 proc.) – wg nich szanse na awans są równe, bez względu na płeć. Co ciekawe, wśród kobiet z wykształceniem podstawowym/zawodowym, połowa badanych (49 proc.) uważa że szanse są równe. Odsetek ten spada do 19 proc. w przypadku kobiet z wykształceniem wyższym. Analogicznie, w przypadku braku równych szans, częściej takiej odpowiedzi udzielały kobiety z wyższym wykształceniem – 60 proc. respondentek niż kobiety z niższym wykształceniem podstawowym/zawodowym – 35 proc.

Młode kobiety ambitnie podchodzą do swojego rozwoju – blisko połowa z nich (47 proc.) jako swoje główne cele zawodowe na najbliższe 5 lat wskazuje kontynuację edukacji, istotne, że  co trzecia badana w wieku 25-30 lat chce skupiać się na tym obszarze. 39 proc. badanych wskazało, że ich celem jest awans w pracy, a co czwarta (26 proc.) wskazała na zmianę branży. Na kolejnych miejscach znalazły się założenie własnej firmy – 21 proc. oraz praca za granicą – 13 proc. W tym przypadku co piąta (19 proc.) badana w wieku 18-24 lata wskazała na tę możliwość.

Czego kobiety oczekują od rynku pracy?

Badanie wskazuje, że młode kobiety przychylnie patrzą na modele zatrudnienia, które pozwalają im łączyć życie zawodowe z prywatnym. 72 proc. badanych wskazało elastyczne godziny pracy jako ważny czynnik przy wyborze pracodawcy, a dla 64 proc. duże znaczenie ma możliwość pracy zdalnej. Co druga badana zadeklarowała, że nie ma dostępu do wartościowych programów wspierających ich rozwój (np. mentoring, szkolenia liderskie, itp.) w ich szkole, na uczelni czy w miejscu pracy. Jak pokazują globalne trendy, tego rodzaju programy pomagają w rozwijaniu kompetencji i mogą mieć wpływ na awans w miejscu pracy.

Sztuczna inteligencja – zagrożenie czy szansa?

36 proc. kobiet ocenia swój poziom wiedzy o AI jako wysoki, ale tylko 9 proc. swobodnie z niej korzysta. 39 proc. badanych przyznało, że ma podstawową wiedzę, ale rzadko korzysta z AI. Co czwarta badana kobieta (25 proc.) słyszała o AI, ale nie korzysta z niej aktywnie albo nie ma wiedzy na jej temat. Widać duże rozbieżności w zależności od wieku respondentek – w przypadku badanych w przedziale 18-24 lata blisko połowa (45 proc.) ocenia swój poziom wiedzy wysoko, a w przypadku kobiet w wieku 25-30 lat odsetek ten jest aż o 17 p.p. niższy i wynosi 28 proc.

Zapytaliśmy także młode kobiety o to, czy obawiają się, że AI może mieć wpływ na ich miejsce pracy. Co trzecia badana (32 proc.) obawia się, że rozwój AI może negatywnie wpłynąć na ich miejsce pracy, a jedynie co piąta (19 proc.) postrzega sztuczną inteligencję jako szansę. 4 na 10 kobiet nie wie jeszcze, jaki wpływ na ich miejsce pracy będzie mieć AI.

Projekt EduSmartGrowth

EduSmartGrowth to inicjatywa prowadzona przez Fundację Warszawski Instytut Bankowości. Projekt promuje świadome postawy w obszarze finansów osobistych, kształtując jednocześnie społeczeństwo gotowe na zmiany w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości. Działania realizowane w ramach projektu nie tylko dostarczają wiedzę, ale również inspirują do podejmowania aktywności na rzecz zrównoważonego rozwoju społeczeństwa. Projekt stanowi istotny krok w kierunku budowania świadomej i odpowiedzialnej społeczności, gotowej aktywnie uczestniczyć w tworzeniu lepszej przyszłości dla wszystkich.

Partnerami wspierającymi projekt są: ING Bank Śląski, InPost Greencity, Fundacja Santander

Badanie „Kobiety na zawodowym starcie” zrealizowane w dniach 27.02 – 05.03.2025 r. przeprowadzone w ramach projektu edukacyjnego „EduSmartGrowth” na zlecenie Fundacji Warszawski Instytut Bankowości przez Instytut Badań Pollster na reprezentatywnej próbie 527 młodych kobiet w wieku 18-30 lat metodą CAWI.